Tefter

Najstarija knjiga u fondu Biblioteke.

Tefter nišavske mitropolije pronađen je sasvim slučajno 1955. godine u magacinu Otpada. Danas se čuva u Narodnoj biblioteci. Povodom stote godišnjice oslobođenja Pirota od Turaka, 1976. godine objavljeno je fototipsko izdanje ove rukopisne knjige koje je priredio dr Ilija Nikolić.

Tefter nišavske mitropolije je 2010. godine bio jedan od zanimljivijih eksponata na izložbi Skriveno blago biblioteka.

Tefter Nišavske mitropolije sadrži prihode i rashode koje je crkvena opština činila za razne potrebe u Pirotu i obližnjim selima. Beleženje događaja u Tefteru počinje od 29. jula 1834, a završava se 1. januara 1872. godine. Tefter su vodili pismeniji građani u svojstvu crkvenih epitropa, od kojih ga je najduže vodio Petar Nikolić.

Krajem svake godine, epitropi, koji su u toku godine vodili poslove, predavali su, javno, pred narodom, njegovim predstavnicima i mitropolitom, račune novoizabranim epitropima o materijalnom poslovanju crkve. Za nove epitrope birani su ugledni građani iz redova čorbadžija, trgovaca i zanatlija.

Među zapisanim podacima nalaze se: zidanje pazarske i tijabarske crkve, imena crkvenih epitropa, vladika, ikonopisaca, nabavka crkvenih predmeta, darovi pirotskih građana crkvi, veze pirotske crkve sa manastirima Dečani, Hilandar…

Tefter je napisan crnim mastilom na plavoj, debljoj hartiji, uglavnom u jednom stupcu na svakoj strani. Dat je u formi rukopisne knjige na 165 numerisanih strana, veličine 35 h 21 cm, sa kožnim koricama, na čijim se spoljnim stranama nalaze dobro utisnuti i prilično očuvani ornamenti. Pisan je crkvenoslovenskom azbukom, s jakim primesama grčkog jezika, a ponegde se javljaju grčki zapisi. Jezik je lokalni pirotski, sa mnogo turcizama, staroslovenskih i grčkih reči.“

Digitalnu kopiju Teftera možete pogledati ovde.